De geschiedenis van het T-shirt
Het kan je niet ontgaan zijn: het iconische T-shirt – we bedoelen de vierkante oervorm met hoge ronde hals – is weer helemaal bon ton! Nee, het is qua vorm niet flatteus en ja, het is daarom über-cool. Want no-nonsens mode is momenteel echt hip. Hoe normaler hoe beter. Zou het komen door de abnormale tijd waarin we leven? Of is het een antwoord op de anti-fast fashion beweging. Hoe dan ook, tijd voor een duik in de wondere wereld van het T-shirt.
EEN 'T'-SHIRT?
Allereerst de naam. T-shirt. En dus niet t-shirt. Die hoofdletter T is geen Toeval: het refereert aan de vorm van het kledingstuk. De mouwen staan bijna haaks op de body, althans: zo zag de oer-variant er uit. Later ontdekte men dat je de hoek beter iets schuiner kunt maken, want wie gaat er nu wijd-arms door het leven? Wijsheid komt met de jaren. Hebben we van horen zeggen :-).
NIP & TUCK
Het eerste T-shirt was een gevalletje DIY. Tot het einde van de 19e eeuw had mannenondergoed de vorm van een onesie. Een rompertje. Agossie… zie je het voor je? Google leerde ons dat mannen hun onder-jumpsuit in tweeën knipten om de bovenkant beter in de broek te kunnen stoppen, ter bescherming tegen de kou. Wij zien er de logica niet van in. Als je een onderpakkie uit 1 stuk doormidden knipt, piept het bovendeel toch juist sneller je broek uit? Dus Google: we beg to differ. Wij hebben onze eigen theorie. Mannen hadden gewoon geen zin om na een dag van noeste arbeid het hele ding in de was te doen. Dus hup de schaar er in, onderbroek met rem- en andere sporen in een sopje, bovenkant gaat nog wel een paar dagen mee. Afhankelijk van het beroep en het hygiënisch besef van de man in kwestie kan het zijn dat deze theorie andersom toegepast werd. Zit wat in, toch?
VAN ONDER NAAR BOVEN
Zoals met alle working class hero kledingstukken – we noemen de spijkerbroek, het houthakkershemd, de cargopants – gaat de commercie er op een gegeven moment mee aan de haal. Met de Amerikanen in de voorhoede (het zal eens niet). De Cooper Underwear Company was de eerste, ze noemden hun nieuwe item ‘bachelor undershirt’ (hé, onze theorie kon met terugwerkende kracht wel eens kloppen). De US Navy was de volgende in de rij, maar dat valt niet echt onder de noemer commercie. Het valt dan weer wel onder de noemer ‘inspiratiebron voor mannenmode’ en daarmee promoveerde het T-shirt voorgoed van onderkleding naar bovenkleding.
EVEN EEN KLEIN ZIJSPOORTJE
De kracht van het T-shirt als middel om een boodschap te verkondigen werd al in de 30er jaren van de vorige eeuw ontdekt. Dus lang voordat het T-shirt in de 50er jaren een mode-fenomeen werd. Bijzonder toch? Meestal werkt dat andersom. Bezoekers van de musical The Wizard of Oz konden na afloop een T-shirt kopen om hun enthousiasme voor de show te etaleren. De Tin Man is dus eigenlijk de T-man.
In 1948 maakte de Amerikaanse presidentskandidaat Dewey reclame voor zichzelf door de slogan ‘Dew it with Dewy’op witte T-shirts te drukken. Hij verloor de race, maar won de poedelprijs voor innovatieve campagnevoering.
In 1950 ging de populariteit door het dak en kreeg het witte T-shirt serieus sex-appeal. Dat alles dankzij Marlon Brando, die in de cultfilm ‘A streetcar named desire’ met zijn gespierde torso in een slim-fit shirtje geperst menig dameshart op hol deed slaan. Meanwhile broeierig kijkend en sensueel zwetend. Die schakelarmband vergeef je ‘m toch meteen of is dat ook al weer in de mode? (dit laatste komt trouwens weer in de mode, maar daarover meer in een andere blog).
James Dean deed dat in 1955 nog eens dunnetjes over in de klassieker ‘Rebel without a cause’.
Marlon Brando being sexy in his T-shirt
James Dean in T-shirt behind the scenes in Rebel Without a Cause
THE LADIES & THE 'T'
Op zoek naar foto’s van vrouwelijke old-school celebs in T-shirt kwamen we niet echt veel tegen: de dames zijn late adapters, het oer T-shirt was lange tijd meer een mannendingetje. Een zeldzaam kiekje van Brigitte Bardot met een classic Tee en mom (pardon, sexbom) jeans vonden we wel. En deze van Julia Roberts willen we je niet onthouden, geschoten door celebrity-fotograaf Herb Ritz. Met een dikke knipoog naar het mannenondergoed dat aan de oorsprong van het T-shirt refereert. Op haar 53e (!!!) verjaardag in 2020 doet ze het trucje onder eigen regie nog eens dunnetjes over door haar fellow Americans op te roepen vooral te gaan stemmen. Ze deelde de foto op social media, vergezeld van een variant op de beroemde quote uit de film Notting Hill: ‘I’m just a girl standing in front of a boy, asking him to vote.’ Scherp, Jules.
Brigitte Bardot
Julia Roberts
Julia Roberts in 2020
I <3 NY
Waarmee we weer soepeltjes terugkomen bij de rol van het T-shirt als drager van een boodschap. Dat hoeven niet altijd hoogdravende boodschappen te zijn: het feit dat je ergens geweest bent is soms al genoeg om op een T-shirt te printen. Het beroemdste, meest iconische voorbeeld daarvan zie je hieronder, een initiatief van grafisch ontwerper Milton Glaser in 1977, bedoeld om het slechte imago van New York op te vijzelen. Daarnaast zie je wat er gebeurt als de toeristenindustrie ermee aan de haal gaat. ‘Been there. Done that. Bought the T-shirt’
Milton Glaser met zijn iconische T-shirt - 1977
THE EIGHTIES
In de tachtiger jaren werd het T-shirt ingezet als stemmingmaker en medium om bewustwording te creëren. Katherine Hamnett, een mode-ontwerp(st)er die in de 80er jaren furore maakte met de slogan-Tee, haalde een flinke stunt uit toen ze Margaret Thatcher de hand schudde tijdens de opening van de London Fashion Week in 1984. Ze droeg een T-shirt met de tekst ‘58% don’t want Pershing’ – de uitslag van een opiniepeiling over de plaatsing van Amerikaanse kernraketten in Europa die erdoor werd gedrukt zonder de kiezers daarover te raadplegen. Een doodzonde voor de democratie, aan de kaak gesteld middels het meest democratische kledingstuk ooit. Thatcher stootte een smalend kakel-lachje uit, de camera’s flitsten en Katherine Hamnett werd het boegbeeld van mode-activisme. George Michael’s beroemde ‘Choose Life’T-shirt is ook van haar hand, het was een schreeuw om aandacht voor de Engelse zelfmoord- en drugsproblematiek in de tachtiger jaren.
Katherine Hamnett
George Michael (op links)
Recenter voorbeeld: in 2017 showde Dior tijdens de Paris Fashion Week een wit T-shirt met de opdruk ‘We should all be feminists’. Met dank aan de eerste vrouwelijke creatief directeur van het modehuis sinds 1947. Het maakte niet alleen de tongen los, maar ontstofte ook het imago van feminisme. Female empowerment was ineens cool. Wat het altijd al was, maar dat terzijde. Het doel heiligt de middelen!
Als we willen kunnen we nog pagina’s lang doorgaan met het voeren van voorbeelden aan je ongetwijfeld gretige oogjes. Het T-shirt is terug te vinden in zoveel uiteenlopende culturen! De gescheurde en met veiligheidsspelden behangen versies uit de punkperiode, Don Johnson die in de gelikte tv-serie Miami Vice een T-shirt onder zijn (pastelkleurige, nieuw) Armani-pak droeg, band T-shirts waarmee muziekfans elkaar identificeren, sportshirts met de naam van je kluppie op de borst en favoriete omhooggeschoten en overbetaalde Godenzoon op de rug… We laten je nog even wat krenten uit de pap zien.
Don Johnson in Miami Vice
Queen of Punk Vivienne Westwood
She's with the band
FAST FORWARD >>>
Fast forward naar het heden. In veel collecties is het old school ‘vierkante’ T-shirt weer volop aanwezig. Ja, ook bij ons in de collectie.
Maar nu wil jij natuurlijk weten hoe dat te stylen. Gaan we je vertellen: waar jij je het prettigst bij voelt. Zo simpel kan het zijn. Hou je van een losvallend T-shirt op een legging of skinny? Doen. Vest erbij? Doen. Liever wat meer vorm in je silhouet? Draag het T-shirt in je broek – dat mag natuurlijk een on-trend mom-jeans zijn, maar ook een bandplooibroek (ook volop in de comeback).
Of combineer het met een rok, liefst een ultiem vrouwelijke als hip contrast. Hou je van accessoires? Een kettinkje dat koket over de rand van je crew neck bungelt is weer helemaal terug. Maak er een naam-kettinkje van en je scoort dubbele stijlpunten. We helpen je even op weg…
En, durf jij het aan? Wij waren ook lang in de wen-fase, maar zijn inmiddels overstag. Kijk maar hieronder. Trek die T-shirts uit de kast (of bestel ze 😃) en daarna kan je lekker een potje ‘spelen met de inhoud van je kledingkast’ en de combinatiemogelijkheden vliegen je om de oren. Tried & tested. Gaat jou ook lukken!